Alle Nationale Centrale Banken van het ESCB, alsook de Europese Centrale Bank zelf, zijn allen van hun respectievelijke staten afgescheiden juridische entiteiten met hun eigen afgescheiden vermogen.
Zij kennen inzake de eigendomsrechten over zowel hun vermogen als inzake de winstverdeling allen slechts één relatie:
“de relatie centrale bank – de aandeelhouders van de centrale bank“.

Op deze link wordt een vergelijking gemaakt met De Nederlandsche Bank, als eerste impressie waar men in ons land fout is gegaan …

Alle Nationale Centrale Banken van het Europees Stelsel van Centrale Banken hebben zonder onderscheid dezelfde opdrachten en taken te vervullen. Zij vervullen al die “opdrachten van algemeen belang” NIET met het vermogen van die gemeenschap, doch WEL met inzet van het eigen vermogen. Alle risico’s en verliezen worden gedragen door de vennootschappen zelf, en dus door hun aandeelhouders!
Ook bij de Nationale Bank van België is dat het geval, blijkt op onbetwistbare wijze uit het eigen jaarverslag (en wordt gewoonweg bevestigd op o.a. de algemene vergadering).

Bij De Nederlandsche Bank is het overduidelijk op welke manier de risico’s worden gedragen, wie de winsten en verliezen zal incasseren. Op welke manier over de winsten verbonden aan die opdrachten kan worden beschikt, en dat het dezelfde partij is die desgevallend bijkomende kapitaalsinbrengen zal moeten doen wanneer er zich verliezen aandienen welke niet door de aangelegde buffers worden gecompenseerd …!
Bij De Nederlandsche Bank is dit telkens uitsluitend de aandeelhouder!

De Belgische Wetgever EN het bestuur van de Nationale Bank van België achten het doodnormaal dat alle “monopolie-winsten” uitsluitend aan de “Soevereine Belgische Staat” toekomen, en dat alle risico’s en verliezen worden gedragen door “de Belgische Staat als aandeelhouder van de centrale bank”, maar dan wel voor slechts 50%. De andere 50% verliezen komen dan (eveneens logisch?) de privé aandeelhouders toe.

Een evenwicht in de financiële belangen …

De uiteindelijke eigendomsrechten over het vermogen van de Nationale Bank van België en de rechten van de aandeelhouders bij de winstverdeling zijn bepaald en verankerd in het Artikel 4 van de Statuten.

Om deze bepalingen inzake de winstverdeling te kunnen omzeilen heeft de Belgische Wetgever zich heel inventief getoond. Voor de Belgische Staat werd een nieuwe hoedanigheid gecreëerd, waardoor deze zich sedert 2009 verhoudt tot de NBB zowel in “de relatie centrale bank – de aandeelhouders van de centrale bank”, als in “de relatie centrale bank – de Soevereine Belgische Staat”.

De Wetgever heeft tegenover de hoogste gerechtelijke instanties van ons land bevestigd dat het waarborgen van uitsluitend de seigneuriage de enige bedoeling van de wetswijziging was. Dat uitsluitend die seigneuriage tot “de relatie centrale bank – de soevereine Staat” zou worden gerekend. En dus alle andere resultaten, zoals bij elke andere NCB, tot “de relatie centrale bank – de eigenaars van de centrale bank” blijven behoren.

De Belgische wetgever oordeelde het onderscheid tussen de beide relaties als fundamenteel, en zou absoluut niet aan de vergoeding van het kapitaal raken.

Zowel het Grondwettelijk Hof als de Raad van State bevestigen 1) welk beperkt deel van de jaarwinsten kon worden onttrokken aan “de relatie centrale bank – de aandeelhouders van de centrale bank” (het waarborgen van de “Seigneuriage”-inkomsten van de Belgische Staat in verhouding tot het emissieprivilege van NBB binnen het ESCB), zonder anders een gestoord genot van eigendom in te houden, 2) de Nationale Bank van België (ondanks haar bijzondere karakter) een vennootschap is als elke andere vennootschap volgens het gemeen recht, en vooral 3) haar aandeelhouders in redelijkheid geen aanspraak zouden kunnen maken op de seigneuriage van de NBB, maar voor de rest hun rechten (inzake de winstverdeling) in niets verschillen met die van de aandeelhouders van andere naamloze vennootschappen.

Op geen enkel moment, sedert de wijziging van het Artikel 32 in 2009, heeft de Regentenraad ook maar enig belang gegeven aan de “ratio legis”. Omdat het bestuur de totale vrijheid en macht werd gegeven, zelf haar financiële communicatie mag bepalen en vrijgesteld is van elke effectieve controle, werd het haar mogelijk gemaakt om in totale willekeur en zonder enige transparantie te moeten geven de winsten te bestemmen naar eigen goedvinden.
Op geen enkel moment werd “het saldo van de jaarwinst” beperkt tot haar aandeel in de seigneuriage van het ESCB. De Regentenraad acht zich almachtig en stelt zich zelfs boven het Parlement door ook “alle monopolie-inkomsten” te onttrekken aan “de relatie centrale bank – de eigenaars van de centrale bank”, ondanks het beweerde fundamentele onderscheid en ondanks alles wat zij heeft verkondigd voor het Grondwettelijk Hof. Zoals steeds stelt men zich bij de Nationale Bank van België ook hier weer boven elke wet.

Het bijzondere eigen sui generis rechtskader, welke door de Bank “altijd correct wordt toegepast” …

In het Parlement is het besef doorgedrongen dat één en ander niet is verlopen zoals eerdere Ministers van Financiën en Goeverneurs van de Nationale Bank van België dit hebben willen laten geloven.
Er worden vragen gesteld aan de actuele Minister van Financiën en Gouverneur, er lopen procedures voor de Commissie Financiën en er werd een wetsvoorstel ingediend welke de enige en werkelijke “ratio legis” van het Artikel 32 moet duidelijk stellen.